Foto: Udenarchief.nl
Mijn oma hield niet van kersen, nee, ze was er verzot op. Het zal zeker de smaak zijn geweest die haar in vervoering bracht, maar er was meer aan de hand. Want smaak, herinnering en emotie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Tot halverwege vorige eeuw stond het gebied rondom het Brabantse Uden bekend om zijn kersen. Dikke, zwarte kersen en gele met een rode blos, van bomen die wel veertig meter hoog werden. Oogsttijd was feesttijd. Als jong meisje keek oma haar ogen uit als Peerke Verschiet, de metershoge vogelverschrikker, op het Kersenfeest verscheen. En als giebelende tiener ontmoette ze er de jongemannen, als ware het kermis.
Maar Kersendorp Uden raakte in verval. De grond binnen de gemeente was hard nodig voor woningbouw. Europese rooipremies die daarna volgden, gaven de nekslag. Een decennium later groeide ik hier op. Ik weet niet beter of maïs was hier altijd core business geweest. Totdat ik oma vol vuur over de Udense zwarte hoorde vertellen.
Verrassing
Eeuwig zonde. Maar gelukkig zijn er meer mensen die er zo over denken. Neem Ezra Leeger, van de Heische Hoeve en Maashorst Kersen in Nistelrode. Toen Leeger en haar man enkele jaren geleden een boerderij kochten in het dorp, zat er een verrassende acte bij het koopcontract. Het echtpaar mocht het huis enkel bewonen als zij het een agrarische bestemming gaven.
“En zo werd ik onverwacht kersenboerin. De kers, die hier vroeger werd geteeld, bleek veruit de beste investering. Want van de hele koop afzien, was geen optie,” vertelt Leeger vrolijk lachend. “We hebben hier nu twee hectare en bij de Heische Hoeve nog één. Er staan rassen die grote, zwartrode kersen geven. Maar een boomkweker is ook bezig de Udense Spaansche, een hoogstamboom, te enten op een laagstamboom, wat teelttechnisch veel handiger is.” Leeger weet niet of ze dat ras ook echt zullen gaan telen. Aan de schittering in haar ogen te zien, hoopt ze van wel.
Kersengebied
Als het aan de eigenaren van Maashorst Kersen ligt, staat de Maashorst (gebied ten noorden van Uden) over enkele decennia weer vol kersen. Zij zijn aangesloten bij Maashorstboeren. Enkele jaren geleden is vanuit die vereniging en andere organisaties het plan ontstaan om van de Maashorst weer een echt kersengebied te maken.
“Het grote nadeel is dat er nu geen goed klimaat is om in een kersenbedrijf te investeren. Het grote voordeel is dat er een hele goede markt is voor het zomerfruit,” legt Leeger uit. “Het gros van de kersen in Nederlandse supermarkten komt uit het buitenland. Die zijn minder smaakvol. Geen wonder dat de grootste kersenboer in de Maashorst door een bekende Nederlandse supermarktketen is gevraagd kersen te telen. Hij wordt daarmee bijna een keer zo groot.”
Daarmee staat de teller voor de Maashorst op enkele tientallen hectares. Nog een flink eind te gaan tot de 350 hectare van vroeger. Ik ben benieuwd naar de cijfers over een jaar of vijf.
Verhaal bij de kers
Van de oogst gaat 75 procent naar de veiling, de rest wordt vanuit huis verkocht. Dat laatste vindt Leeger toch het leukst. “Dan doe je echt alles zelf; de boomgaard onderhouden, oogsten en het contact met de consument.”
Ze legt uit dat iedereen wel een verhaal heeft bij de kers. “Een kers is een emotieproduct. Mensen hebben vaak een bepaald gevoel bij kersen. Meer dan bij appels bijvoorbeeld. Kersen zijn er maar even, en dan moet je ervan genieten. Ze horen bij de zomer en daarom ook bij mooie, zomerse herinneringen. Onlangs is er een kersenbloesemfietstocht georganiseerd. Groepen fietsers kwamen er voorbij en iedereen had wel iets te vertellen. Zo riep een oudere meneer in het voorbijgaan dat hij hier vroeger nog kersen had gejat.”
Maashorst Kersen verkoop aan huis
missFromage 